Yetişkinlerin Öğrenme Prensipleri

Yetişkinlerin eğitimden beklentileri ve kendilerine has öğrenme prensipleri vardır. Yetişkinlere eğitim vermek, çocuk eğitiminden çok farklıdır. Yetişkinlerin başlıca temel eğitim ilkeleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

1. Amaç : Yetişkin öğrenenler, neleri öğreneceklerini ve niçin öğrenmeleri gerektiğini bilmek isterler. Öğrenileceklerin bilinmesi ve farkında olunması eğitimin etkinliğini arttırır.

2. İsteklilik (Hazır Olma) : Yetişkinler, bir eğitim ortamına kendi öncelikleri ve tutumlarıyla gelirler. Bedenen eğitime katılmış olabilirler, fakat ruhen ve mental olarak orada değillerse eğitime istekli değiller, demektir. Katılımcıların iç sesi “Benim burada ne işim var?” diyorsa eğitim daha başlamadan bir sorun var, demektir. Hem eğitim ihtiyaç analizi hem de eğitimin sağlayacağı faydaların açıklanması doğru yapılmamış, olabilir.

Yetişkin öğrenenler, zihinlerini açmaya karar verdiklerinde öğrenmeye hazır olurlar.

Bu yüzden eğitimin onlar için olduğunun farkındalığının oluşturulması gerekir. Eğitim içeriğini ve kapsamını her zaman öğrenenlerin ihtiyaçlarına odaklamalısınız.

3. Deneyim : Eğitmenler tarafından yapılan en büyük hata, öğrenenlerin hiçbir bilgi ve tecrübesinin olmadığının zannedilmesi veya öyle düşünülmesidir. Oysa, her eğitim katılıcımcısının az veya çok bir deneyimi vardır. Bu deneyimler, doğrudan eğitim konusu ile ilgili olmasa bile değerlidir.

Eğitmenlerin bu deneyimlerin varlığını kabul etmesi ve hatta bundan istifade etmesi gerekir. Eğitimlerden önce katılımcıların özgeçmişinin incelenmesi çok fayda sağlar. Katılımcıların kendi deneyimlerinden örnekler paylaşmasını sağlayın.

4. Bağımsız Davranma : Yetişkin öğrenenler bağımsız hareket etmek ve kendi kararlarını vermek isterler. Özellikle kendilerine nitelikli kişiler olarak davranılmasını ve saygı duyulmasını beklerler.

Eğitmenlerin yetişkinlere öğrenme sürecine katılmaları için fırsatlar vermesi gerekir. Vaka çalışması, simülasyon ve tartışma gibi yöntemler bunun için çok katkı sağlar.

5. Fayda : Eğitime katılanlar, kimi zaman “Bu eğitim ne işime yarayacak?” veya “Bu bilgileri nerede kullanacağım?” gibi sorgulamalar yaparlar ve öğrendiklerine önyargıyla yaklaşırlar.

Onlara öğrendiklerini nasıl uygulayacaklarını ve işlerine nasıl yarayacağını göstermek gerekir. Eğitim oturumları içerisinde iş performanslarına olabildiğince yakın alıştırmalar gösterin, pratik yapmalarını teşvik edin.

6. Tekrar : Bir beceride yeterli hale gelebilmek için gerekli sayıda tekrar yapmak gerekir.

Öğretim yönteminin sadece anlatmak olduğu bir eğitim etkin olmayacaktır. Eğitmen, öğrenenlerle birlikte bir öğrenme deneyimi oluşturmak için çaba göstermeli ve interaktif bir eğitim atmosferi oluşturmalıdır.

Fuat Sağıroğlu - Ekim 2019